Dnevnik, 17. Decembar 2006.
I dalje bez čvrstih rokova
SRBIJA OD SLEDEĆE GODINE PRELAZI NA NOVI INTERNET DOMEN
Mada još nisu određeni tačni rokovi, korisnici Interneta iz Srbije od sledeće godine će moći da registruju sajtove sa novom nacionalnom oznakom za našu zemlju. Da podsetimo, to je dvoslovni kod .rs koji je posle niza peripetija, krajem septembra konačno prihvaćen od strane Međunarodne organizacije za standarde.
Nešto ranije, početkom jula, na inicijativu Ministarstva za nauku i zaštitu životne sredine, te nekolicine entuzijasta, održana je osnivačka skupština Registra nacionalnog Internet domena Srbije (RNIDS), nevladinog i neprofitnog tela koje će ubuduće voditi brigu o dvoslovnom internet-kodu naše zemlje.
Slobodan Marković, član Upravnog odbora RNIDS, ponovio je prethodnih meseci u više navrata da će ovo telo voditi liberalnu politiku registracije internet-domena, što znači odustajanje od dosadašnje prakse po kojoj su sajt sa nacionalnim domenom mogla da registruju samo pravna lica, preduzeća ili državni organi, te nevladine organizacije.
Prema obećanjima Markovića, ali i opštem stavu u srpskoj internet-zajednici, ubuduće će sajtove sa nacionalnim domenom moći da registruju svi pojedinci, ustanove i preduzeća koja plate simboličan iznos od otprilike 10 evra. Plaćanje ovakve participacije uobičajna je praksa u većini zemalja jer ta sredstva omogućavaju održavanje nacionalnog domena i rad regulatornog tela.
Osim toga, postoje i ideje da se dozvoli registracija sajtova na najvišem nacionalnom nivou, odnosno po modelu „naziv sajta.rs”. Do sada su nacionalne domene najvišeg nivoa koristili isključivo internet-provajderi, kao i neke institucije, poput Narodne Banke Srbije, dok su svi ostali morali da se ugrade u jedan neki od poddomena (.co.yu, ac.yu, org.yu).
Domen i politika
Podsećanja radi, cela priča sa srpskim domenom zakomplikovala se letos kada se raspala državna zajednica. Tada je postalo jasno da će Srbija i Crna Gora dobiti zasebne međunarodne oznake. I dok su se Crnogorci brzo snašli, natezanje sa srpskim oznakama je trajalo od juna pa do kraja septembra. Međunarodna organizacija za standarde ISO, ali i srpsko Ministarstvo spoljnih poslova, najpre su bili protiv predloga da domen bude .rs, koji je domaća javnost prihvatila kao najbolje rešenje, da bi ISO početkom jeseni presekao i prihvatio ovu oznaku.
Kao što je rečeno, rokovi još nisu utvrđeni, ali će se prvi sajtovi sa novom oznakom za Srbiju pojaviti sigurno već sledeće godine. Na to bi nas mogao naterati i stav Internet korporacije za dodelu imena i brojeva (ICANN) koja praktično rukovodi globalnim internetom, između ostalog i odlučuje od oznakama nacionalnih domena.
Ova nadnacionalna stručna organizacija je tokom nedavnog savetovanja u Sao Paolu donela odluku da se pristupi gašenju internet-domena država koje više ne postoje. Prvi na udaru mogao bi da se nađe domen .su, koji je označavao Sovjetski Savez, ali i domen koji trenutno koristimo u Srbiji, a to je .yu koji je bio rezervisan za Jugoslaviju.
ICAN je zauzeo stav da se ova dva, ali i domeni za, recimo, nepostojeću Demokratsku Republiku Nemačku (.dd), Zair (.zr) ili u britanski .gb, umesto koga se koristi .uk, brišu u roku od namanje godinu dana. Time bi se ostavilo dovoljno vremena za tranziciju internet-sajtova sa starih na nove nacionalne domene.
Gordan Brkić